Przejdź do głównej zawartości

Stacja Wrzeciono

Oczywiście to skandal, że stacja metra, znajdująca się na terenie osiedla Wrzeciono nazywa się (nie wiadomo z jakiej racji) "Wawrzyszew", ale nie o tym chciałem dziś pisać. Otóż w czasch, kiedy jeszcze nikomu nie śniło się o metrze, a nawet o Wrzecionie, na drugim krańcu drogi, która miała się później nazywać ulicą Samuela Bogumiła Lindego istniała stacja kolejki. Może stacja to za dużo powiedziane, w każdym razie był to przystanek. Rzućmy okiem na mapę okolic Warszawy z 1935.


Stacja oznaczona symbolem i literką P. znajdowała się u wylotu obecnej ulicy Dewajtis. Przebieg "ulicy Lindego" jest nieco inny niż obecnie. Przystanek nosił nazwę "Bielany" i ustanowiony został, jak się wydaje, dla miłośników rekreacji i podmiejskich zabaw w Lasku Bielańskim.

Zobaczmy na zbliżeniu jak wyglądała okolica stacyjki w roku 1945. Umożliwia to ortofotomapa zamieszczona na stronach Urzędu Miasta Warszawy. Po prawej widzimy wylot dzisiejszej ulicy Dewajtis, z lewej wylot drogi (późniejsza ulica Lindego została przesunięta w stronę Dewajtis) a między nimi niewielki, podłużny placyk z pojedynczymi drzewami i nasyp torowiska równoległy do ulicy Marymonckiej. W miejscu stacji kolejowej znajduje się dzisiaj stacja benzynowa.

Sama historia kolejki też jest niezwykle ciekawa i warto ją przypomnieć. W roku 1927 koncern „Siła i Światło”, będący właścicielem wielu przedsiębiorstw branży elektroenergetycznej został głównym udziałowcem spółki „Kolej Elektryczna Warszawa — Młociny — Modlin”. Spółka ta już po dwóch latach uruchomiła połączenie na linii: Warszawa Gdańska — Łomianki — Palmiry. Mimo przymiotnika "elektryczna", wąskotorówka nigdy nie została zelektryfikowana. Była to linia jednotorowa (o rozstawie szyn 1435 mm), poprowadzona od Dworca Gdańskiego wzdłuż ulicy Burakowskiej, okolicą Hali Marymonckiej, dalej wzdłuż ulicy Marymonckiej (obecną lewą jezdnią), ulicą Pułkową, przez Łomianki, Dziekanów Leśny, Sadowę, Łomnę Las, Palmiry do filii Składnicy Amunicyjnej nr 1 w Puszczy Kampinoskiej. Kolejka w niewielkim stopniu obsługiwała ruch pasażerski — w składzie towarowym, doczepiano jeden lub dwa wagony osobowe. Rozkład z 1933 roku przedstawiał 4 takie kursy między Dworcem Gdańskim, a Palmirami. Linia była obsługiwana parowozami TKh49, które były ekonomiczne w zużyciu paliwa i rozwijały prędkość do 40km/h.

Była to linia o dużym znaczeniu strategicznym (transport broni), stąd jej przebieg wytyczono z dala od terenów zamieszkałych. Kryzys końca lat dwudziestych spowodował zarzucenie planu doprowadzenia linii do Modlina. Kres kolejce przyniosła II wojna światowa. Połączenie do Palmir zostało zamknięte a torowisko rozebrane przez wojsko niemieckie w roku 1943. Po wyzwoleniu trasy tej ze względu na wysokie koszta i stosunkowo niewielką przydatność nie odbudowano. Istniejący nasyp wykorzystano do poszerzenia drogi wylotowej z Warszawy na Gdańsk. W Łomiankach pozostała na pamiątkę ulica Kolejowa. W sumie szkoda, że nie przetrwała do naszych czasów, byłaby z pewnością wielką atrakcją turystyczną Warszawy i Bielan, stanowiąc niezwykle urocze połączenie z Kampinoskim Parkiem Narodowym.

e.

Historię kolejki opracowałem na podstawie artykułu Jarosława Woźnego, Warszawa Gdańska - Palmiry 1927-1943, "Gazeta Łomiankowska" nr 4 (163) 25.02.2005.

Komentarze

Najpopularniejsze posty

Historia osiedla Wrzeciono

Bar Hutnik

Wrzeciono od A do Z

Krytycznie o osiedlu Wrzeciono

Młociny Południowe?